Tot aan het voorjaar van 1870 stond in Eexta een stoere dertiende -eeuwse kruiskerk. Het godshuis stond midden op het huidige Eexter kerkhof en vormde vele eeuwen lang het hart van het streekdorp Eexta. De nederzetting ontstond omstreeks de twaalfde eeuw aan de weg van Scheemda naar Westerlee.

Aan weerszijden van die verbindingsweg bouwden de Eexters hun boerderijen en brachten ze de bijbehorende stroken veengrond, de opstrekkende heerden, in cultuur.

Kerk, boerderijen, akkers en weiden maakten vanaf de twaalfde eeuw Samen deel uit van het kerkdorp Eexta: het karspel Eexta. De stichting van de kerk vond plaats in de rooms-katholieke traditie en het geestelijk gezag was in handen van de bisschop van Munster. De wereldlijke macht werd in het Oldambt -vanaf de 16e eeuw uitgeoefend door de stad Groningen. Vanaf de Reductie in 1594 tot aan 1795 was het stadsbestuur zelfs heer en meester in het Oldambt en dienden alle benoemingen van predikanten en schoolmeesters te worden goedgekeurd door Burgemeesters en Raad van Groningen.

In 1994 werd de Reductie van 1594 herdacht, toen Stad en Ommelanden van de katholieke religie overgingen naar de protestantse godsdienst. Die gebeurtenis tekent zich nog altijd af als een scherpe breuk in de provinciale historie.

De herdenking was dan ook aanleiding om studie te verrichten naar het verleden van Eexta als kerk en karspel. Met brede streken schildert de auteur het leven rond de middeleeuwse kerk in samenhang met de ontwikkelingen in het Oldambt. Op een onderhoudende manier krijgt de lezer inzicht in de vroegere maatschappelijke en politieke situatie en de vele wereldse taken van de kerk, zoals armenzorg en onderwijs.

Ook is er ruime aandacht voor de vele bouwkundige en kunsthistorische aspecten die voor Eexta van belang zijn.

De naam Eexta zal men nu tevergeefs op kaarten zoeken. In 1964 hield de naam op te bestaan. Eexta ging voortaan ook Scheemda heten, naar het nabij gelegen kerkdorp waarmee ze in de loop der eeuwen zo innig was vergroeid geraakt.